کد مطلب:211403 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104
امام صادق و شعر
چنانچه به اوراق تاریخ ادبیات منظوم عصر دوم برخورد نمائیم می بینیم عصر طلائی و بهترین عصر نظم عربی است كه در قالب و معانی و الفاظ و مضامین به حد كمال رسید و شعر عربی دیگر بالاتر از آن عصر نرفت و بلكه پس از قرن دوم رو به انحطاط گذاشت و دوره مغول عصر فترت نظم عربی بود بعد هم عثمانی ها مانع توسعه لغت عرب بودند و لغت عرب در مدت ششصد سال خلافت عثمانی ترك زبان مساجد و مدارس بود تا انقلاب اخیر و جنگهای بین المللی شعرای بزرگی در عراق و لبنان و مصر پیدا شدند كه مانند حبوبی - ازری - شبیبی و شیخ جواد بلاغی و شعرای مهجر كه اعراب مسلمان و نیمه مسلمان لبنان بودند به امریكاء رفتند و به لغت عرب آثار خود را در پیرامون عظمت اسلام منتشر كردند و همچنین در مصر شعرای بزرگی پیدا شدند كه فعلا در مقام شرح ادبیات عرب نیستم بلكه می خواهم بگویم قرن دوم اسلام نه تنها در علوم و فنون فقه و لغت و حدیث و غیره سرآمد اعصار اسلامی بود در شعر و ادب هم بی نظیر بود و شعرای بزرگ
[ صفحه 248]
آن عصر كه ستاره های درخشان آسمان ادبیات لغت عرب هستند همه مفتخرند كه در مكتب ادبیات امام جعفرصادق (ع) درس علم و فضیلت آموخته اند چنانچه سید حمیری و سایر شعرای معاصر كه نام بردیم همه به این مقام علمی كرنش نموده سر تعظیم فرود آورده اند و اصمعی شاعر و دانشمند معروف اشعاری از امام صادق علیه السلام نقل كرده است.
در سابق در سایر كتب خود گفتیم شعر مرتبه نازل علم و فضل است و بزرگان علمای اسلام در مواقع فراغت از بحث علمی برای تفرج خاطر به تنظیم شعر پرداخته و قریحه روان خود را در تعطیلات كار خویش صرف نثر و نظم كرده اند و اتفاقا در آن فن هم سرآمد گویندگان بوده اند ابوعلی سینا - حكیم عمر خیام - خواجه نصیرالدین طوسی - شیخ بهائی - امام فخر رازی - غزالی ملامحسن فیض - حكیم سبزواری - حتی اواخر نابغه ی بزرگ كمپانی اصفهانی و شهیدی خراسانی - آقای علامه حائری مازندرانی و غیره كه در اكثر فنون علم و كلام ریاضی -طبیعی -فلسفی و ادبی مهارت و استاد كامل بوده اند گاهی هم برای تفنن شعر می سروده اند و اشعار آنها هم سرآمد گفتار منظوم و شاهكار ادبیات نظم فارسی و عربی قرار گرفته است.
این دایره را بزرگ كنید امام كه محور عالم وجود و بزرگترین شخصیت آسمانی و حجت خدا بر خلق در روی زمین است برای ارشاد و هدایت خلق مبعوث شده كارش درس فیزیك و شیمی - ریاضی - ادبیات مخصوصا نثر و نظم نبوده بلكه برای آنكه این قریحه خداداد را نشان دهد به سحر بلكه به اعجاز سخن خاطر بلغا و فصحا را فریفته است چنانچه شاه ولایت امیرالمؤمنین با اشعار خود كه پادشاه كلام منظوم است معجزه سخن را نشان داد و برخی از ائمه مانند امام حسن مجتبی - سیدالشهداء - امام زین العابدین - امام محمدباقر و حتی امام جعفرصادق علیه السلام اشعاری سروده اند كه در خدمت ارشاد و هدایت خلق مشعل فروزان است و هیچ كس این قدرت را ندارد كه چنان مضامینی نغز و دلكش و بلند و رسا در الفاظ كوتاه و قالب كوچك حروف بریزد و برای اثبات مدعا كافی است كه اشعر شعرای عرب در عصر ذهبی راوی اشعار امام صادق علیه السلام بوده اند و از آن حضرت نقل شعر كرده و به عظمت و اتقان و استحكام سخن بلكه به اعجاز كلام تعبیر نموده اند و اینك شمه ای از آنچه به نظر رسیده به سمع و نظر شنوندگان می رساند.
[ صفحه 249]
[ صفحه 248]
آن عصر كه ستاره های درخشان آسمان ادبیات لغت عرب هستند همه مفتخرند كه در مكتب ادبیات امام جعفرصادق (ع) درس علم و فضیلت آموخته اند چنانچه سید حمیری و سایر شعرای معاصر كه نام بردیم همه به این مقام علمی كرنش نموده سر تعظیم فرود آورده اند و اصمعی شاعر و دانشمند معروف اشعاری از امام صادق علیه السلام نقل كرده است.
در سابق در سایر كتب خود گفتیم شعر مرتبه نازل علم و فضل است و بزرگان علمای اسلام در مواقع فراغت از بحث علمی برای تفرج خاطر به تنظیم شعر پرداخته و قریحه روان خود را در تعطیلات كار خویش صرف نثر و نظم كرده اند و اتفاقا در آن فن هم سرآمد گویندگان بوده اند ابوعلی سینا - حكیم عمر خیام - خواجه نصیرالدین طوسی - شیخ بهائی - امام فخر رازی - غزالی ملامحسن فیض - حكیم سبزواری - حتی اواخر نابغه ی بزرگ كمپانی اصفهانی و شهیدی خراسانی - آقای علامه حائری مازندرانی و غیره كه در اكثر فنون علم و كلام ریاضی -طبیعی -فلسفی و ادبی مهارت و استاد كامل بوده اند گاهی هم برای تفنن شعر می سروده اند و اشعار آنها هم سرآمد گفتار منظوم و شاهكار ادبیات نظم فارسی و عربی قرار گرفته است.
این دایره را بزرگ كنید امام كه محور عالم وجود و بزرگترین شخصیت آسمانی و حجت خدا بر خلق در روی زمین است برای ارشاد و هدایت خلق مبعوث شده كارش درس فیزیك و شیمی - ریاضی - ادبیات مخصوصا نثر و نظم نبوده بلكه برای آنكه این قریحه خداداد را نشان دهد به سحر بلكه به اعجاز سخن خاطر بلغا و فصحا را فریفته است چنانچه شاه ولایت امیرالمؤمنین با اشعار خود كه پادشاه كلام منظوم است معجزه سخن را نشان داد و برخی از ائمه مانند امام حسن مجتبی - سیدالشهداء - امام زین العابدین - امام محمدباقر و حتی امام جعفرصادق علیه السلام اشعاری سروده اند كه در خدمت ارشاد و هدایت خلق مشعل فروزان است و هیچ كس این قدرت را ندارد كه چنان مضامینی نغز و دلكش و بلند و رسا در الفاظ كوتاه و قالب كوچك حروف بریزد و برای اثبات مدعا كافی است كه اشعر شعرای عرب در عصر ذهبی راوی اشعار امام صادق علیه السلام بوده اند و از آن حضرت نقل شعر كرده و به عظمت و اتقان و استحكام سخن بلكه به اعجاز كلام تعبیر نموده اند و اینك شمه ای از آنچه به نظر رسیده به سمع و نظر شنوندگان می رساند.
[ صفحه 249]